GIÚP TA LÀM ĐẸP CUỘC ĐỜI
Thế giới của mũi không phải chỉ liên hệ đến hệ thần kinh khứu giác, mà còn liên hệ đến những đối tượng của nó là hương. Nếu không có hương, thì hệ thần kinh khứu giác không có đủ điều kiện khởi động. Và nếu có đối tượng là hương mà không có tỷ thức, tức là nhận thức thuộc về mũi, thì hệ thần kinh khứu giác không có khả năng nhận biết.
Lại nữa, nếu khi tỷ thức tiếp xúc với đối tượng là hương, mà không có ý thức cùng lúc sinh khởi để có mặt với tỷ thức, thì tỷ thức không có khả năng biết được mùi thơm của hương là dễ chịu, khó chịu hay không phải dễ chịu, không phải khó chịu một cách bén nhạy, linh hoạt và tinh tế.
Vì vậy, lỗ mũi của ta không hề hiện hữu đơn thuần, mà hiện hữu với toàn thể thế giới liên hệ với nó.
Nó liên hệ với nhân duyên tự thân và nhân duyên cộng đồng. Nhân duyên tự thân là những nhân duyên trực tiếp hình thành mũi. Nghĩa là tâm ý của ta xấu tốt như thế nào, thì ta có nhân duyên, hình tướng, tác dụng và quả báo xấu tốt của mũi như thế ấy.
Vì vậy, có bao nhiêu con người, có bao nhiêu chủng loại chúng sanh là có bấy nhiêu hình tướng mũi xấu đẹp khác nhau. Mỗi người là mỗi thế giới của mũi; mỗi chúng sanh là một thế giới của mũi. Dù là mũi, nhưng không có tướng lỗ mũi nào giống tướng lỗ mũi nào.
Ngoài nhân duyên tự thân, mũi hiện hữu và tồn tại trong sự tồn tại của nhân duyên cộng đồng. Nếu không có mặt hay thân thể, thì mũi không có điều kiện để tồn tại. Mũi của ta tồn tại là tồn tại với mặt và thân thể. Mũi tồn tại là tồn tại với đồng loại, dị loại và thiên nhiên.
Nếu không có đồng loại, ta không thể sinh ra, lấy gì mà có lỗ mũi. Ta sinh ra là sinh ra từ đồng loại và ta được hỗ trợ để sinh trưởng và tồn tại không những chỉ từ đồng loại mà còn cả dị loại nữa. Không những miệng hỗ trợ cho mũi, mắt hỗ trợ cho mũi, răng, luỡi, phổi, tim, gan,… hỗ trợ cho mũi mà ngay cả không khí, núi rừng, dòng sông, ánh sáng mặt trời, mặt trăng, sự chuyển động của trái đất đều là hỗ trợ cho sự có mặt và tồn tại của mũi.
Như vậy, lỗ mũi của ta hiện hữu, chưa từng là hiện hữu một mình mà hiện hữu với tất cả. Lỗ mũi của ta chưa bao giờ tồn tại trong cô độc, huống gì là ta!
Ta không bao giờ tồn tại trong cô độc, ta luôn luôn tồn tại với mọi người và trong lòng mọi người. Ta không bao giờ tồn tại trong sự cô độc, mà tồn tại trong lòng sự sống của muôn vật.
Chỉ có vô minh và tính chấp ngã trong ta, đẩy ta ra khỏi trái tim của sống, để trở thành những kẻ lạc loài giữa muôn vật. Trong lúc đó, muôn vật không hề rời xa cách ta, dù chỉ là một khoảnh khắc.
Lỗ mũi của ta đang nằm ngay trước mặt, nó đang nằm dọc, đừng bắt nó nằm ngang. Nếu bắt nó nằm ngang, ta sẽ rơi vào thế giới hư ảo và ta sẽ mất trắng tất cả. Ta hãy để cho nó nằm dọc, như chính nó đã nằm, rồi cười và thở với nó mỗi ngày bằng tâm ý tĩnh lặng của ta.
Bấy giờ, bình an sẽ đến với ta từ lỗ mũi ấy, muôn vật sẽ cùng ta hiện hữu và sẽ giúp ta làm đẹp cuộc đời.
Thích Thái Hòa
CON ĐƯỜNG KHOAN DUNG
"Hoa trái hạnh phúc đích thực chỉ có mặt, khi tâm ta đã có đầy đủ chất liệu của khoan dung và độ lượng hay trí tuệ và từ bi."Chúng ta không thể nào có hạnh phúc, nếu trong tâm thức của mỗi chúng ta có quá nhiều ước mơ. Bất cứ ước mơ nào cũng làm cho đời sống của chúng ta đều đi bị hỏng đất.
Ta có những giấc mơ làm giàu, giấc mơ làm những nhà tỷ phú. Chính giấc mơ nầy đã đưa ta chạy đua về hướng ấy, và đã giết chết đời sống thanh thản và tự do của ta.
Không có nhà tỷ phú nào không kiêu hãnh về tiền bạc, nhưng chính niềm kiêu hãnh ấy, lại tạo ra những sự lo lắng, sợ hãi, nghi ngờ và bất hạnh cho họ.
Ở trên đời, không có nhà giàu nào bận rộn đối với áo cơm, nhưng họ rất bận rộn đối với cách cất giữ tiền bạc, họ lo lắng về sự mất mát tiền bạc và tài sản.. Những sự biến động bất chừng của thị trường chứng khoán, hay bất cứ những sự biến động nào, đều khiến cho họ ăn không ngon và ngủ không yên.
Trong tâm thức họ, những hạt giống nghi ngờ và đề phòng, chúng hoạt động hết sức mãnh liệt và vì vậy, họ tuy ở trên tiền bạc, mà hạnh phúc hay bình an đối với họ quả thực là hết sức khan hiếm.
Có khi ta không ước mơ làm người giàu, nhưng ước mơ làm người có nhiều quyền lực trong xã hội. Chính ước mơ nầy đã giết chết những tâm hồn thanh thản và tự do của ta. Tâm kiêu mạn ở trong mỗi chúng ta thường làm sinh khởi những giấc mơ quyền lực cho ta và đưa ta chạy đua theo hướng ấy.
Ở trên đời không có nhà quyền lực nào thực sự có tự do. Và ở trong đời, không có người nắm quyền lực nào là không sợ hãi. Ta có thể đặt câu hỏi rằng, ở trên đời, ai là người có nhiều sự sợ hãi, lo lắng và đa nghi nhất? Trả lời chính xác cho câu hỏi ấy, chính là những người nắm quyền lực. Tại sao? Vì người đam mê quyền lực thường được dẫn khởi từ lòng tham và tâm kiêu mạn của họ. Lòng tham thường dẫn sinh sự lo lắng và sợ hãi. Lòng tham giết chết sự tự do trong đời sống của mỗi chúng ta. Và tâm kiêu mạn thường dẫn sinh cảm giác cô độc cho ta và giết chết đời sống từ hòa ở trong ta đối với mọi người.
Lại nữa, người nắm quyền lực, những hạt giống nghi ngờ hoạt động ở trong tâm thức của họ là vận hành thường xuyên và mãnh liệt, khiến niềm tin tưởng của họ đối với mọi người bị xói mòn.
Có đôi khi ta không ước mơ làm giàu hay ước mơ nắm quyền lực, nhưng lại ước mơ mình sẽ là người đẹp hay ít ra mình được sống với người đẹp.
Ước mơ mình sẽ là người đẹp và được sống với người đẹp, đó là những ước mơ chung của tất cả chúng ta. Nhưng, có những phương pháp nào giúp ta đạt được những ước mơ ấy? Biến ước mơ trở thành hiện thực chẳng đơn giản chút nào.
Có những khi ta chỉ đẹp thể xác, nhưng không đẹp tâm hồn, hoặc có khi ta chỉ đẹp tâm hồn, nhưng không đẹp thể xác, hoặc có khi ta không đẹp thể xác mà cũng không đẹp luôn cả tâm hồn và có những khi ta vừa đẹp thể xác và đẹp luôn cả tâm hồn.
Ta muốn đẹp thể xác, các Thẩm mỹ viện có thể giúp được cho ta, nhưng ta muốn đẹp tâm hồn, thì không có bất cứ Thẩm mỹ viện nào có thể giúp ta nổi.
Ta muốn có một tâm hồn đẹp, thì tâm hồn ta phải có đầy đủ bốn chất liệu Từ, Bi, Hỷ, Xả.
Ta có lòng Từ là ta biết chăm sóc nỗi đau của mình và người khác, khiến cho những nỗi đau ấy không loan lỗ ra trên mặt ý thức, cũng như trên những biểu hiện thực tế của thân và ngữ.
Ta có lòng Bi là ta biết làm giảm và triệt tiêu khổ đau của ta và người, không phải chỉ ở mặt hiện tượng mà ở mặt bản chất; triệt tiêu không phải chỉ mặt biểu hiện của ý thức mà ở mặt tích lũy của tâm thức.
Ta có lòng Hỷ là tâm ta không có những hạt giống khoe khoan những gì tốt đẹp của mình và tật đố hay ganh tỵ đối với những gì tốt đẹp của người. Ta biết khắc phục những gì thấp kém nơi ta và tùy thuận với những gì tốt đẹp của người.
Ta có lòng Xả là ta có hành động để giúp người, nhưng tâm không hề thủ lợi, không hề khởi lên những ý niệm về cái tôi và cái của tôi.
Bốn chất liệu Từ, Bi, Hỷ, Xả nầy sẽ tạo nên một tâm hồn và đời sống cao đẹp cho ta, không phải chỉ khi ta thức mà cả khi ta ngủ, không phải chỉ trước mặt mọi người mà cả sau lưng mọi người, không phải chỉ nơi nầy mà cả nơi kia, không phải chỉ đời nầy mà cả đời khác nữa.
Như vậy, Từ, Bi, Hỷ, Xả là chất liệu tạo nên cái đẹp cho ta từ nội dung đến hình thức, từ thân thể đến tâm hồn. Cái đẹp ấy, chính là cái đẹp của chân thiện và chân mỹ.
Ta chỉ ước mơ mà không có phương pháp thực hiện, thì những ước mơ của ta chỉ là hão huyền. Hạnh phúc đến với ta chỉ là những kết quả của ước mơ. Kết quả ấy chỉ xẩy ra cho ta khi nào ta có một tác nhân và tác duyên lành mạnh. Tác nhân lành mạnh là tâm cao thượng và trong sáng nơi ta; tác duyên lành mạnh là thầy ta, là những thiện hữu tri thức của ta đã tác thành và hỗ trợ cho ta khiến cho tâm từ bi, tâm hỷ xả nơi ta càng lúc càng phát triển lớn mạnh làm dẫn sinh hoa trái của hạnh phúc.
Hoa trái hạnh phúc đích thực chỉ có mặt, khi tâm ta đã có đầy đủ chất liệu của khoan dung và độ lượng hay trí tuệ và từ bi.
Thích Thái Hòa
